1. Giới thiệu 1shanten không đôi
Các dạng 1shanten được thảo luận cho đến đây đều giả sử đã có sẵn đôi. Giờ chúng ta sẽ thảo luận một chút về 1shanten chưa có đôi, về logic thì rõ ràng vấn đề chính của dạng bài này sẽ về khả năng tạo đôi.
Chúng ta sẽ có một số dạng bài đáng chú ý như sau:
+ Dạng 3 bộ + 1 nhóm 2 quân + 3 quân lẻ. Ta cần lựa chọn quân lẻ.
+ Dạng nhóm 4 quân có khả năng tạo đôi + 2 nhóm 2 quân. Ta cần lựa chọn giữa đánh 1 quân từ nhóm 4 quân hoặc đánh 1 trong 2 nhóm 2 quân.
Nhóm 4 quân tạo đôi này có thể là các nhóm aryanmen, 4renkei, 3335 và 4445, khả năng tạo đôi của các nhóm này thì ta đã nghiên cứu ở bài 1shanten dính. Nếu nhóm 4 quân này là aryanmen hay nakabukure thì vấn đề sẽ phức tạp hơn và ta sẽ thảo luận ở bài sau (vì các nhóm này có sẵn đôi trong đó, 22 trong 2234 hoặc 55 trong 4556, ta sẽ có bài lai giữa dạng 1shanten không đôi và 1shanten 6 block có đôi).
2. Dạng lựa chọn giữa 3 quân lẻ
Ta so sánh giữa 7p, 5s và Pei ở đây.
Các quân rồng gió hơi đặc biệt hơn nên ta sẽ so sánh các quân số trước. Với dạng bài có đôi thì sức mạnh của quân lẻ nằm nhiều ở khả năng tạo ryanmen nhưng với dạng bài không đôi thì khả năng tạo đôi đóng vai trò chính. Do đó:
- Nhóm 4 quân có khả năng tạo đôi tăng sức mạnh, đương nhiên rồi.
Ở đây đương nhiên quân lẻ 4renkei là mạnh nhất, hơn hẳn 5s và Pei.
- Quân lẻ liên quan với bộ nhưng không tạo nhóm 4 quân sẽ yếu hơn. Ta đã học ở bài 1shanten dính là quân lẻ liên quan với bộ sẽ mạnh hơn, nhưng với bài không đôi thì ngược lại. Hãy nhìn lại ví dụ đầu tiên:
7p gần bộ 234p nên yếu hơn 5s, đó là vì 5p là quân có ích của 7p sẽ tạo được nhóm 2345p có khả năng tạo đôi tốt. Tức là khi đánh 7p bốc 5p vẫn có lợi. Tương tự nếu 7p là 6p. Tuy nhiên khác biệt giữa 7p (6p) và 5s cũng nhỏ thôi và dễ bị đảo ngược bởi các yếu tố khác.
Nếu thay 234p bằng 444p:
Lúc này 7p càng yếu hơn, vì khi đánh 7p bốc 5p hay 6p đều vẫn tạo được nhóm có khả năng tạo đôi.
- Quân lẻ gần sát nhóm 2 quân ryanmen sẽ mạnh hơn (tạo dạng nhóm 3 quân bao gồm 3 trong 4 quân liên tiếp). Hãy nhìn ví dụ sau:
Trong hình trên, 5p mạnh hơn 5s, rõ ràng là vậy vì khi bốc 4p được tenpai chờ tanki phức tạp, bốc 2p cũng được tenpai. Khả năng tạo đôi của 235 đương nhiên tốt hơn quân lẻ bình thường.
Như vậy bạn lại thấy cùng một dạng nhóm 3 quân nhưng trường hợp này thì mạnh, trường hợp khác thì yếu. Khi bài đã có đôi, đủ block thì 5 trong 235 thường thừa ra, nhưng trong bài không đôi thì 235 lại có khả năng tạo đôi.
Quân Pei trong các ví dụ trên thì sao? Hãy nhìn lại ví dụ đầu tiên:
Ta biết rằng tanki rồng gió mạnh hơn quân số, tức là khi bốc vào nhóm 2 quân (bốc 36m trong hình), nếu trước đó đánh 7p thì giờ ta sẽ chờ Pei tanki, đương nhiên sẽ dễ Riichi và thắng hơn so với trước đó đánh Pei giờ thành ra chờ tanki quân số. Ngoài ra rồng gió chưa ra bàn thì khả năng còn lại trong tường cao hơn quân số, tức là mình cũng dễ bốc lên đôi để lên tenpai hơn. Tuy nhiên Pei thì không có khả năng cải thiện lên ryanmen, trong khi đó với quân số lẻ trong bài 1shanten không đôi, lên ryanmen thì vẫn không có tenpai nhưng tạo được 1shanten đẹp hơn. Ví dụ nếu ta đánh Pei và bốc 6s:
Lúc này ta đánh 7p và có 1shanten nhiều quân lên tenpai (3m 6m, 4s 7s, 1m 2m 4m 5m 5s 6s - ta sẽ thấy dạng tenpai này nhiều trong phần sau). Trước đó, với bài ban đầu, đánh quân số nào thì cũng đều mất khả năng tạo ryanmen của quân đó. Giữ Pei thì khả năng thắng tức thời cao hơn nhưng đánh Pei thì dễ cải thiện được lên 1shanten đẹp hơn, và dễ thắng bằng Tsumo hơn. Tanki rồng gió mạnh vì khả năng đối thủ đánh sau khi mình Riichi cao hơn hẳn so với quân số, nhưng thắng bằng ron luôn nhỏ hơn bằng tsumo vì không có yaku Tsumo. Ngoài ra, khi tanki quân số thật thì cũng có thể dama chờ đến khi chờ đẹp hơn mới Riichi, như đã nói trong phần Riichi.
Ta có thể nói là về cơ bản thì khả năng thắng tức thời được đánh giá cao hơn khả năng cải thiện và đánh 7p, nhưng cũng có những lúc ta nên đánh Pei hơn, ví dụ như khi còn sớm và khả năng cải thiện còn nhiều chẳng hạn.
3. Dạng nhóm 4 quân tạo đôi tốt + 2 nhóm 2 quân
Khi nói đến "1shanten không đôi" tức là chủ yếu nói đến dạng bài này, còn dạng quân lẻ ở phần trên thì ít gặp hơn và không lằng nhằng bằng. Dạng này nguyên tắc chính sẽ là "ưu tiên số quân lên tenpai chờ đẹp".
Ta có 2 nhóm phương án đánh chính trong tình huống này. Một là đánh quân trong nhóm 4 quân đưa về bộ 3 quân, hai là đánh 1 trong 2 nhóm 2 quân. Hãy so sánh 2 nhóm phương án:
Nếu chỉ so sánh số quân giảm shanten, đánh quân từ nhóm 4 quân nói chung luôn là phương án mang đến số quân giảm shanten cao hơn, không chỉ trong ví dụ trên mà trong mọi trường hợp của dạng bài này. Sau khi đánh 4m ta được bài trên, vì là bài không đôi nên ta sẽ đạt tenpai nếu như tạo được bộ 3 quân từ 1 trong 2 nhóm 2 quân (4p 5s 8s), hoặc là tạo đôi từ 1 trong 2 nhóm 2 quân (3p 5p 6s 7s). Để dễ hình dung, bạn hãy suy nghĩ rằng khi đánh quân từ nhóm 4 quân như thế này thì ta sử dụng được khả năng tạo đôi của cả 2 nhóm 2 quân, và nếu bài có bộ 3 quân giống nhau thì có thêm khả năng đánh 1 quân từ bộ này để tạo đôi nữa, kèm theo khả năng tạo bộ của cả 2 nhóm 2 quân. Vì khả năng tạo đôi và tạo bộ nhiều như trên nên số quân lên tenpai sẽ nhiều. Nhưng khi bài có nhóm xấu như trên thì sẽ có nhiều trường hợp lên tenpai chờ xấu.
Trong khi đó, nếu đánh 3p thì ta sẽ tenpai nếu tạo được đôi từ nhóm 4 quân (3m 4m), từ quân còn lại của nhóm 2 quân (5p) và tạo bộ 3 quân từ nhóm 2 quân (5s 8s). Với cách đánh này ta dựa vào khả năng tạo đôi của nhóm 4 quân cùng với của quân còn lại của nhóm 2 quân vừa bị phá, và vì một nhóm 2 quân đã bị phá nên chỉ còn khả năng tạo bộ của 1 nhóm. Khả năng tạo đôi và tạo bộ thấp hơn phương án trước nên số quân lên tenpai thấp hơn. Nhưng ở ví dụ này thì cách đánh phá nhóm xấu này sẽ dẫn đến khả năng lên tenpai chờ đẹp cao hơn, dù tổng số quân mang lại tenpai ít hơn, tức là ta hi sinh khả năng tạo đôi để tăng khả năng chờ đẹp.
Tùy vào các nhóm quân mà ta sẽ chọn giữa các phương án.
+ Các nhóm 2 quân: 2 nhóm đều là ryanmen thì dễ đánh 1 quân từ nhóm 4 quân. 1 nhóm xấu 1 nhóm đẹp thì dễ đánh nhóm xấu để đảm bảo tenpai chờ đẹp, giống như ví dụ trên. 2 nhóm xấu thì có phần dễ đánh 1 quân từ nhóm 4 quân hơn, vì dù gì cũng không thể đảm bảo tenpai chờ đẹp được nên có thể ưu tiên tổng số quân lên tenpai.
+ Các nhóm 2 quân khi đứng gần bộ 3 quân liên tiếp sẽ tạo thành nhóm 5 quân và khả năng tạo đôi tăng lên so với nhóm 2 quân. Ví dụ, 45 mà có 234 thì thành 23445, lúc này thì thay vì ryanmen 45 bình thường chỉ tạo đôi được với 4 và 5, ta có nhóm 23445 tạo đôi được với 1 4 2 5. Lúc này ta thiên về đánh quân trong nhóm 4 quân vì như thế mới giữ được khả năng tạo đôi lên tenpai của nhóm 5 quân.
+ Nhóm 4 quân dạng 2224 > 2223 > 2345 theo thứ tự dễ đánh 1 quân trong nhóm 4 quân. Dễ đánh 4 trong 2224 hơn 3 trong 2223, vì khi tenpai còn 2223 thì chờ 3 mặt. Đánh 2 hoặc 5 trong 2345 là khó nhất, vì 2224 hay 2223 sau khi đánh 4 hay 3 thì còn 222, có thể đánh tiếp 1 quân để còn đôi, nhưng 4renkei 2345 thì không làm được điều này. Aryanmen 2344 và nakabukure 4556 thì thảo luận ở bài sau.
Ví dụ:
1.
Khi có 2 ryanmen và nhóm 4 quân dạng 3 quân giống nhau + 1 quân gần thế này, đánh quân từ nhóm 4 quân giữ lại bộ 3 quân giống nhau sẽ dẫn đến 1shanten nhiều quân lên tenpai và 100% chờ đẹp. Tạo bộ 3 quân từ 1 trong 2 nhóm 2 quân thì ta đánh được quân từ bộ 3 quân giống nhau chuyển về đôi, còn tạo đôi từ 1 trong 2 nhóm 2 quân thì ta đánh quân còn lại của nhóm đó, kiểu gì cũng tenpai chờ đẹp. Đây là dạng 1shanten có số quân lên tenpai lớn hàng đầu.
Nếu 2224 là 2345 thì đánh 2 còn lại 345, với 345 thì không thể đánh thêm 1 quân để về đôi như 2224 đánh 4 còn 222 được. Nhưng cũng vẫn khó có thể đánh 1 trong 2 ryanmen vì như vậy số quân có ích giảm quá nhiều, tuy nhiên khó đánh 2 trong 2345 hơn so với đánh 4 trong 2224.
Nếu 2224 là 2223, về cơ bản thì đánh 3 tạo thành dạng bài nhiều quân lên tenpai và chắc chắn chờ đẹp y hệt trường hợp 2224. Nói chung đánh 3 là phương án dễ dàng nhất, nhưng 2223 lại cho cơ hội chờ 3 mặt có thể có ích trong một số tình huống. Tôi sẽ phân tích kĩ hơn ở ví dụ cuối cùng của bài này.
2.
Khi 2 nhóm 2 quân 1 xấu 1 đẹp thế này thì đánh nhóm xấu sẽ đảm bảo tenpai chắc chắn chờ đẹp. Dù tổng số quân lên tenpai ít hơn nhưng về số quân lên tenpai chờ đẹp thì vượt trội, giả sử đánh 3p, bốc 1m 3m 4m 5p sẽ tenpai chờ ryanmen và bốc 5s 8s thì chờ 3 mặt. Nếu như đánh 3m, bốc 5s, 8s, 6s, 7s đều dẫn đến tenpai chờ xấu.
Nếu là nhóm 2224m thay vì 2223m:
Đây là ví dụ ban đầu được đưa ra để phân tích dạng bài. Với bài này, thứ nhất là không thể tenpai chờ 3 mặt, thứ 2 là chênh lệch số quân lên tenpai giữa phương án đánh 4m và đánh 3p lớn hơn so với chênh lệch số quân lên tenpai giữa phương án 3m và 3p nếu như có nhóm 2223m. Vì vậy nên ở trên ta nói dễ đánh 4 từ 2224 hơn so với đánh 3 từ 2223. Nếu nói ưu tiên chờ đẹp thì đánh 3p (5p) là phương án mặc định nhưng có những tình huống ta không ngại chờ xấu thì cũng có thể đánh quân từ nhóm 4 quân. Ví dụ nếu bài như sau:
Trong tình huống này 67s đứng gần 456s tạo nhóm 45667s có khả năng tạo đôi tốt, sẽ tạo được 1 bộ + 1 đôi nếu bốc 3s 6s 4s 7s. Giờ nếu đánh 13p thì sẽ không tận dụng được khả năng tạo đôi này. Đánh 4m thì số quân lên tenpai vượt trội hơn rất nhiều so với đánh 1p, ngoài ra chờ xấu kanchan 2p cũng không phải tệ.
3.
Đánh 4m thì số quân lên tenpai nhiều nhất. Nếu giờ đánh 1 trong 2 nhóm xấu thì ta có cơ hội chờ đẹp nhưng vấn đề là cơ hội đó nhỏ, ví dụ đánh 3p thì chỉ chờ đẹp được nếu bốc 2s, và đánh như vậy thì số quân lên tenpai giảm nhiều. Đằng nào cũng dễ chờ xấu nên ta đánh luôn 4m ưu tiên số quân lên tenpai.
Nếu 2224m là 2223m:
Lúc này khó đánh 3m hơn. Đánh 3m vẫn đem lại nhiều quân lên tenpai nhất, và đánh 1 nhóm xấu thì khả năng lên chờ đẹp vẫn không cao với chỉ 1 loại quân lên chờ đẹp. Nhưng lúc này, lên chờ đẹp thì là chờ 3 mặt, và số quân lên tenpai khi đánh nhóm xấu trong trường hợp này không giảm nhiều bằng trường hợp đánh nhóm xấu khi nhóm 4 quân là 2224. Chúng ta có thể đánh nhóm xấu hi vọng chờ 3 mặt và nếu nhóm xấu còn lại thuộc loại dễ thắng như kanchan 2s trong ví dụ thì bốc lên 1m 3m 4m cũng có thể Riichi bình thường không ngại gì. Tôi cũng hay đánh như vậy trong tình huống này.
Nếu 2224m là 2345m:
Lúc này cũng khó đánh 2m hoặc 5m hơn so với 4 từ 2224. Ta đã biết rằng nhóm 4 renkei có nhiều cách cải thiện. Nếu giờ đánh 1 kanchan thì ngoài việc bốc 2m, 5m tạo đôi lên tenpai thì ta cũng có thể bốc 1m 3m 4m 6m tạo thành các nhóm 5 quân có khả năng tạo đôi tốt, chẳng hạn nếu đánh 3p sau đó bốc 4m:
Giờ chúng ta có thể đánh 5p và có 1shanten đẹp hơn ban đầu, số quân lên tenpai và cơ hội chờ đẹp đều cao hơn. Các nhóm 2224 và 2223 không có khả năng cải thiện kiểu này. Vì vậy với nhóm 4 quân là 2345m ta cũng có thể sử dụng cách đánh nhóm 2 quân xấu, đặc biệt là khi nhóm 2 quân xấu được giữ lại thuộc loại tốt như kanchan 2, 8.
4.
Đổi 2224 ở ví dụ 1 thành 2223 thì về cơ bản vẫn đánh 3m ở đây. Sau khi đánh 3m thì được 1shanten đẹp, nhiều quân lên tenpai và chắc chắn chờ đẹp như trên. Nếu ta đánh 1 trong 2 ryanmen, ví dụ đánh 4p ở đây, khi bốc 5s 8s sẽ có tenpai chờ 3 mặt, bốc 1m 3m 4m cũng tenpai chờ đẹp, nhưng số quân lên tenpai chờ đẹp giảm hẳn so với phương án đánh 3m (3p 6p 5s 8s 4p 5p 6s 7s).
Trong ví dụ 1 với nhóm quân 2224 thì đánh 4 lợi hơn quá nhiều, nhưng trong ví dụ 2 này với nhóm 2223 thì có thể tạo chờ 3 mặt nên có một số yếu tố làm ta có thể dễ đánh 1 trong 2 ryanmen hơn thay vì đánh quân trong nhóm 4 quân (chỉ là yếu tố thôi chứ không có gì mang tính quyết định hẳn cả):
+ Quân trong nhóm 4 quân là dora hoặc nhóm 4 quân nhận được dora
Với bài này đánh dora 3m quá phí, hãy đánh 1 trong 2 ryanmen để giữ dora. Nếu dora là 1m hoặc 4m, cũng có thể đánh 1 trong 2 ryanmen để tăng cơ hội thêm dora.
+ 2 ryanmen trùng quân có ích
Như thế này thì số quân có ích của phương án đánh 3m giảm vì 2 ryanmen đều cần 5s, tuy nhiên tổng số quân có ích vẫn nhiều hơn so với khi đánh 3s hoặc 7s.
+ 1 trong 2 ryanmen có dora hoặc có thể nhận dora
Ở đây nếu đánh 3m thì khi bốc 3s sẽ phải đánh 4s và không tận dụng được dora.
Ngoài ra còn một số yếu tố khác nhưng tôi cho là chưa phù hợp để liệt kê trong bài này.
Nếu ryanmen nằm gần bộ 3 quân tạo thành nhóm 5 quân dễ tạo đôi thì lúc này phương án đánh 3 từ 2223 sẽ vượt trội hơn bình thường, ví dụ:
45567p có thể tạo đôi khi bốc 4p 7p 5p 8p. Lúc này nếu đánh 45p hay 67s thì sẽ làm giảm khả năng tạo đôi của 45567p. Chênh lệch số quân lên tenpai của phương án đánh 3m và ryanmen trong trường hợp này rất lớn.
Nói chung, nếu bạn không tự tin thì trong kiểu tình huống 2223 + 2 ryanmen như thế này, đánh 3 từ 2223 sẽ không thể tệ được.
Đương nhiên, từ đầu đến giờ ta mới chỉ phân tích về mặt hình dạng thôi còn các tình huống dính dáng đến yaku thì vô cùng đa dạng.
Tóm lại:
- Với bài không đôi ta cần chú ý đến khả năng tạo đôi.
- Trường hợp 3 quân lẻ, nhóm 4 quân có khả năng tạo đôi sẽ mạnh. Ngoài ra, quân lẻ trong bài không đôi giảm sức mạnh khi liên quan đến bộ và tăng sức mạnh khi gần ryanmen (khác so với bài có đôi).
- Trường hợp có nhóm 4 quân có khả năng tạo đôi + 2 nhóm 2 quân, đánh quân từ nhóm 4 quân mang lại bài 1shanten có nhiều quân lên tenpai. Nhưng khi 1 trong 2 nhóm 2 quân là nhóm xấu, đánh nhóm xấu này mang lại bài 1shanten tuy ít quân lên tenpai hơn nhưng chắc chắn khi tenpai sẽ chờ đẹp.
- Nhóm 2 quân đứng gần bộ 3 quân liên tiếp sẽ tạo thành nhóm 5 quân có khả năng tạo đôi tốt (chi tiết hơn ở bài sau).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét